Bouw meer betaalbare huizen voor Texelse jongeren
Het is eigenlijk te gek voor woorden dat Texel niet zuiniger is op zijn jeugd. Ze kunnen op Texel geen betaalbare woning vinden. Onze jeugd hebben we nodig om als samenleving robuust en veerkrachtig te blijven. Er zijn 13.658 Texelaars. Daarvan is ruim 10 % in de leeftijd van 15-24 jaar. Die willen op enig moment zelfstandig wonen, al dan niet met partner.

Voor de goede orde: er wordt wel aan gewerkt. Maar het gaat niet snel genoeg. Wat we bouwen is maar voor een deel betaalbaar voor deze groep.

Elk jaar vieren er meer dan 130 Texelaars hun 18e verjaardag, en dat gaat de komende 10 jaar zo door. En natuurlijk, er sterven ook mensen. Maar die huizen komen daarmee niet zomaar vrij. Er blijft een partner achter, of het huis blijft in de familie, of nog weer andere redenen. Er moeten dus huizen bij, niet alleen voor jongeren, maar ook voor ouderen die kleiner willen gaan wonen. Daarom moeten we meer en sneller bouwen, en ook slimmer, flexibeler. De gemeente moet scherpere keuzes maken in wat voor soort huizen ze voor wie gaat bouwen. De gemeente doet er goed aan veel meer dan tot nu toe particulier initiatief te stimuleren en te faciliteren.

Ook voor essentiële beroepen
In de (thuis)zorg zijn handen tekort. Dat komt voor een belangrijk deel omdat sollicitanten wel op Texel willen werken maar er dan ook willen wonen. En betaalbare huizen voor de essentiële beroepen, zijn er ook te weinig op Texel. Met essentiële beroepen bedoelen we hier naast de zorg ook het onderwijs, de veiligheidsdiensten, onmisbare schakels in de voedselketen en de afvalverwijdering. En vast nog wel meer.

Cruciaal is: Als er op Texel beperkte ruimte is om te bouwen, dan moeten we prioriteiten stellen en dat zijn voor GroenLinksTexel onze jeugd en de essentiële beroepen.

Deltaplan Texelse woningen nodig
Texel heeft voor huizenbouw goedkeuring van de provincie nodig.  Anno 2021 heeft Texel 6.770 woningen[1]. De provincie vindt[2] dat er op heel Texel tussen 2021 en 2050 slechts 450 extra woningen nodig zijn.

In de meest recente prestatieafspraken tussen Woontij en gemeente (april 2021) staat: “Zo’n 1.800 woningzoekenden op Texel (waarvan zo’n 500 actief woningzoekend), een gemiddelde wachttijd van bijna zes jaar”. In dezelfde paragraaf staat “wij vinden dat de wachttijd moet worden teruggebracht naar gemiddeld twee jaar, maximaal.” Dan ben je er niet met 440 woningen, het zal eerder driemaal zoveel zijn: 1.500. Maar het Deltaplan daarvoor ontbreekt.

De eerlijkheid gebied te zeggen: er is wel een programma Versnelling Woningbouw opgestart. We mogen tot 2030 440 woningen erbij bouwen. Dat is knap werk, maar het vervelende is: het grootste deel is nog steeds te duur voor starters en voor de essentiële beroepen, die worden immers niet betaald naar hun waarde in onze samenleving. En dit brengt de wachttijd niet terug tot twee jaar voor jongeren of tot een half jaar voor essentiële beroepen. Dus: het moet goedkoper, het moet meer, en het moet sneller. Dus creatiever, en een paar taboes moeten bespreekbaar worden.

Dit zijn de stappen
Wat ons betreft is een maatschappelijk aanvaardbare wachttijd: maximaal twee jaar voor kinderen die uit huis willen en maximaal een half jaar voor mensen met essentiële beroepen die op Texel willen werken en wonen.

Dan hebben we een schatting nodig van het aantal huizen dat tot 2050 nodig is. Door de oogharen heen, gaan we uit van tenminste 1.000 huizen bovenop de 440 die nu al in de pijplijn zitten. Dus tenminste 1.500 in totaal. Uiteraard nader te onderbouwen, maar duidelijk is dat we voor een aantal principiële keuzes staan op Texel:

  • Het recht op wonen is belangrijker dan verdienen op grond of onroerend goed.
  • Het bouwen van betaalbare woningen mag de gemeenschap wat kosten.
  • We moeten betaalbaar bouwen en circulair.
  • We moeten, gezien de grote nood, het taboe van meerlaagse bouw bespreekbaar maken.
  • Binnen de bebouwde kom willen we zuinig zijn op bomen, parken en groenstroken; daarom willen wij het taboe van bouwen buiten de dorpen bespreekbaar maken.
  • We willen vrijkomende agrarische erven benutten voor woningbouw voor specifieke doelgroepen.
  • Voor werknemers in toerisme en horeca zou je vooralsnog moeten zeggen: dat lost de sector op binnen de sector zelf, in een deel van de ruim 4.200 vakantiewoningen; regelgeving kan daarop worden aangepast.
  • We ondersteunen elke poging om beter gebruik te maken van bestaande woningen en gebouwen (splitsen, bevorderen doorstroming van ouder voor jonger etc.).

Rikus Kieft   Ferry Zegel   Henry Soyer   Jacquelien Dros   Gijs Berger

 

[1] Programmabegroting 2022 gemeente Texel (6.770 woningen en 4.236 overige woningen (2e woningen, vakantiewoningen)
[2] Prognose Noord-Holland 2021-2050 dd 17-11-2021, provincie Noord Holland.