‘Tendentieus, negatief en onbetrouwbaar’, zo veroordeelde Edo Kooiman van Hart voor Texel het onlangs gehouden belevingsonderzoek recreatie en toerisme. GroenLinks raadslid Jacquelien Dros ging er tegenin: ‘Uw motie is kwalijk, ondermijnend, doet een beroep op onderbuikgevoelens en is een slag in het gezicht voor de Texelaars die te goeder trouw de enquête hebben ingevuld´. Het ging er hard aan toe in de gemeenteraad.

Op het eerste gezicht was het belevingsonderzoek recreatie en toerisme dat de Texelaars medio juni in de brievenbus kregen een logisch vervolg op een soortgelijk onderzoek van 2019. Dat onderzoek leverde onder meer als uitkomst: 70% vindt dat Texel een toeristische bestemming moet houden, en 66% vindt tegelijk dat het te druk wordt, vooral door het dagtoerisme. Het coalitieakkoord van GroenLinks, PvdA en Texels Belang nam die uitkomst serieus en stelde onder meer: ‘De Texelaar wordt (regelmatig) bevraagd over de beleving van leefbaarheid in relatie tot toerisme, zodat we kunnen sturen op de door inwoners beleefde toeristische druk.’ Dus er volgde een nieuw onderzoek, vijf jaar na dato en ruim na de corona-periode, met soortgelijke vragen als indertijd. En geheel naar de tand des tijds werd ook de mogelijkheid geopend de enquête via het internet in te vullen.

Terwijl het onderzoek nog liep vond Kooiman het nodig aan de noodrem te trekken. Dat resulteerde in een motie om het onderzoek per ommegaande in de prullenbak te gooien. Hij werd daarin gesteund door VVD, CDA, D66 en nota bene ook coalitiegenoot Texels Belang.

Kieft deed er alles aan om zijn reactie zo feitelijk mogelijk te houden, uit te leggen hoe zo’n onderzoek in zijn werk gaat. Vragen tendentieus? Ze waren opgesteld door een bureau met ruime ervaring bij tal van soortgelijke belevingsonderzoeken, de vragen leken op die van 2019. En, als je de vragen nog eens leest… De enquête begint met ‘De komst van bezoekers maakt mij trots inwoner van Texel te zijn en zorgt voor meer levendigheid.’ De volgende vragenreeks heeft uitspraken als: ‘Door recreatie en toerisme zijn er meer winkels en horeca, wordt onze culturele identiteit geholpen, wordt de lokale economie gesteund en is het prettiger wonen.’ Dan volgen de vragen of mensen het te druk vinden, overlast ervaren en waar?  Dat is precies waar het om draait: de balans tussen het belang van toerisme en van de leefbaarheid op het eiland.

Vijftien keer ingevuld

Dan de mogelijkheid om de enquête meerdere keren in te vullen. Kooiman had iemand gesproken die dat 15x had gedaan. ‘Sprak u die persoon daar op aan’, was de vraag van een door die opmerking getergde Kieft. Om vervolgens weer rustig uit te leggen: het bureau heeft diverse methoden om dubbelinvullingen te traceren, en hij kon daarover ook al cijfers presenteren. ‘Er zijn 2467 formuleren ingevuld, en 51 inwoners hebben dat 3x of meer gedaan, dus er zijn zeker 2000 Texelaars die naar eer en geweten de enquête hebben ingevuld.’ En dan, met veel nadruk: ‘Als u doorgaat met uw motie dan is dat een klap in het gezicht van die 2000 inwoners. Legt u dan maar eens uit waarom u niet naar hen wilt luisteren.’ 

Kieft bood de indieners van de motie een uitweg: ‘Ik zal de resultaten van het onderzoek laten toetsen door een onafhankelijke tweede mening, waarin zowel de wijze van invullen, de gestelde vragen en de wijze waarop met de resultaten is omgegaan worden getoetst. U als raad kunt dan beoordelen of het onderzoek zorgvuldig genoeg is geweest.’

Uiteindelijk liet alleen D66 zich daardoor overtuigen, en dat was genoeg om de motie met de kleinst mogelijke meerderheid te verwerpen. Het belevingsonderzoek blijft overeind, de mening van 2000 Texelaars blijft tellen. En de resultaten worden, samen met die toets, ergens in het najaar gepresenteerd.