Voor Texel is toerisme belangrijk, het moet zich ook kunnen blijven ontwikkelen en innoveren, maar tegelijkertijd is het van belang om het unieke karakter van het eiland te behouden: het open landschap, de natuur, landelijke uitstraling en leefbaarheid. Die leefbaarheid bijvoorbeeld is in het geding nu Texelaars het toerisme steeds meer als te druk ervaren. Het vorig jaar door de gemeenteraad vastgelegde Toeristisch Toekomstplan bevat tal van voorstellen om de ontwikkeling van het toerisme in gewenste banen te leiden.

Een van de consequenties is dat er duidelijker regels nodig zijn waar verblijfsrecreatie aan moet voldoen. Dan gaat het bijvoorbeeld om omzetting van kampeerplaatsen naar bungalows/chalets, het aantal bedden bij B&B’s, wat mag er bij het kamperen bij de boer, enzovoorts. Daar bestaan nu wel regels voor, maar die blijken in de praktijk niet altijd even duidelijk of handhaafbaar.



Stolpenregeling aanpassen

Een typisch voorbeeld is de stolpenregeling. De was bedoeld om de karakteristieke Noord-Hollandse stolpen in het buitengebied te behouden. Omdat ze voor agrarisch gebruik niet meer lonend zijn werd het mogelijk gemaakt er appartementen in te bouwen en zo verhuurinkomsten te genereren. In de praktijk leidde dat er soms toe dat een oude stolp werd vervangen door een nieuwe met vier appartementen erin, en zo’n bouwsel heeft nog maar weinig van doen met de traditionele stolp. De voorstellen van wethouder Kieft moeten dat soort ontwikkelingen tegengaan, en tegelijkertijd de mooie stolpen wel kunnen blijven behouden.  De nieuwe regel is maximaal twee appartementen in een monumentale stolp met agrarische bestemming.

Nu zijn er ook stolpen die geen monument zijn, maar wel karakteristiek voor het landschap. D66-raadslid Astrid van de Wetering wil ook die kunnen behouden. Wethouder Kieft zegde toe de mogelijkheden daarvoor te onderzoeken.



Verstening tegengaan

Op Texel was het mogelijk om kampeerplekken of bestaande verblijfshuisjes om te zetten naar stacaravans, chalets, luxere zomerhuizen of villa’s tot een vloeroppervlak van 100 m2.  Waar dat toe leidde is bijvoorbeeld te zien langs de Nieuwlanderweg, waar nu een vijftal villa’s zijn geplaatst aan de rand van het unieke Waalenburg, waardoor dat karakteristieke open landschap blijvend is aangetast. In de voorstellen van wethouder Kieft komt er bij omzetting een extra toets voor landschappelijke inpassing. De coalitiepartijen GroenLinks, PvdA en Texels Belang wilden verder gaan: er komt een stop op het aantal stacaravans/chalets, zomerhuizen en familiehuizen. ‘We gaan de verstening tegen en behouden zo de diversiteit in een aanbod van verblijfsrecreatie, dus ook kamperen’, aldus PvdA raadslid Eric Hercules namens de coalitiepartijen. Alleen de VVD stemde tegen dit voorstel.



Kamperen bij de boer als speciale beleving

Het voorstel om geen pipowagens en tenthuizen toe te staan bij kamperen bij de boer deed ook nogal wat stof opwaaien. Waarom mogen die wel op een kampeerterrein en niet bij de boer? Wethouder Kieft: ‘Bij kamperen bij de boer gaat het om een agrarische bestemming in het buitengebied, met kamperen als nevenactiviteit. Dat is dus iets anders dan op een kampeerterrein of bungalowpark. Die authenticiteit willen we behouden, en dat gebeurt niet als je bij de boer alles toestaat wat ook op een kampeerterrein mag. Ik zie het ook als een uitdaging voor de kampeerboer om met een aanbod te komen waarbij kampeerders het agrarische werk kunnen meebeleven. Dat is iets anders dan het kopiëren van wat ook op kampeerterreinen wordt aangeboden.’



Logies met ontbijt blijft, maar niet ongebreideld

Het aanbieden van een slaapplek in de woning is een van de meest traditionele vormen van verblijfsrecreatie op Texel. Maar het fenomeen logies met ontbijt is inmiddels fors uitgedijd. Soms functioneren de woningen als een soort minihotel, met het toeristische gebruik als hoofdinkomen. Dat leidt tot overlast in de buurt en (parkeer)drukte op straat.

Kieft: ‘We hebben te maken met toenemende woningnood op het eiland. B&B werkt prijsopdrijvend in de woningmarkt en delen van een woning worden onttrokken aan permanente bewoning.’

Logies met ontbijt blijft mogelijk, maar er komen wel strakkere regels. Uitgangspunt daarbij is dat het aanbieden van B&B ondergeschikt moet zijn aan de woonfunctie. Kieft: ‘De definitie van ondergeschiktheid bleek in de praktijk onduidelijk. Uitgangspunt is: de woonfunctie staat centraal. Vandaar de nieuwe criteria voor logies met ontbijt: maximaal 30 % van het woonoppervlak, maximaal 50 m2 voor maximaal twee slaapkamers, en maximaal 4 bedden.’

Voor nieuwe B&B’s is dat helder, maar er zijn ook B&B’s die drie kamers aanbieden en daarin hebben geïnvesteerd. Die moeten na een overgangsregeling van drie jaar terug naar twee kamers.  Kieft: ‘Mij is duidelijk dat daar een probleem ligt waar we een oplossing voor moeten vinden. Ik hoop dat iedereen die zich door deze regel benadeeld voelt de specifieke situatie op tafel legt, zodat we op basis daarvan de nieuwe regel eventueel kunnen aanpassen.’ 

Naast dat maximaal aantal slaapplaatsen moeten B&B’s voortaan ook beschikken over een eigen parkeerplaats. Ook dat is omstreden. Zo biedt museumgalerie RAT een tweepersoons slaapplaats aan, maar op de Burgwal, waar het pand ligt, is er in het geheel geen parkeren mogelijk.

GroenLinks, PvdA en Texels Belang wilden daar iets aan doen met hun voorstel om voor bestaande B&B-aanbieders een uitzondering te maken en die parkeerplaatsverplichting niet toe te passen in de centrumgebieden van de Texelse dorpen. Kieft: ‘Het ontbreken van parkeerplekken in de dorpscentra is inderdaad een probleem, we willen best onderzoeken wat daar mogelijk is. Tegelijkertijd, als we in de dorpen minder hinder willen van B&B-bezoekers dan is hier en daar pijn onvermijdelijk.’ 



Vervolg in het voorjaar

De volgende stap voor het vastleggen van de nieuwe verblijfsregels is dat de voorstellen begin 2023 ter inzage worden gelegd. Ieder die zich benadeeld voelt of iets anders wil heeft zes weken de tijd bezwaar in te dienen. Die worden door het College van B&W beoordeeld, de uitkomst daarvan gaat naar de klankbordgroep en dat geheel komt dan weer terug in de gemeenteraad.